Şol döwrüň jemgyýetiniň adamlarynyň özara jebisligini güýçlendirýän iň möhüm faktorlaryň biri-de garyndaşlyk gatnaşygy bolsa gerek. Çünki şol wagtlar haýsy hem bolsa bir tireden gyz alan ýa-da bir tirä gyzyny beren kişi diňe bir gatnaşyk açan maşgalasy bilen däl, eýsem tutuş şol tire bilen garyndaş bolýardy! Onuň janyna ýa-da malyna ýetirilen zeper bütin tirä degişli hasap edilýärdi. Adamlar hut şu sebäpden ýaraga ýapyşyp, tanamaýan kişileri üçin janlaryny howp astyna atyp bilýärdi. Şol bir wagtyň özünde şeýle mäkäm garyndaşlyk gatnaşygy özara düşünişmek, pikir alyşmak üçin örän amatly, tapylgysyz pursaty emele getirýärdi. Ine, Kurany-Kerimiň ençeme ýerinde beýan edilişi ýaly, ynsanlaryň Alla iman getirmegi ugrunda janyndan geçmäge taýýar[1] bolan Pygamberimiziň (sallallahu aleýhi wesellem) päkize enelerimize öýlenmegine şu nukdaýdan garalmaly. Hawa, mübärek enelerimize öýlenmegi bilen Pygamberimiz (sallallahu aleýhi wesellem) üçin nijeme gapylar açylýar. Kyn ýagdaýa düşen wagty, garaşylmadyk ýerden göni ýa-da aýlawly ýollaryň üsti bilen Oňa (sallallahu aleýhi wesellem) ýardam elleri uzaýar. Päkize enelerimiziň her biri öz taýpalary bilen Pygamberimiziň (sallallahu aleýhi wesellem) arasynda göýä köpri bolup hyzmat edýär. Ýagny hak dini ýaýmak, ony öwretmek wezipesini ýerine ýetirmekde täze mümkünçilikler döreýär.
Şu ýerde şeýle bir hakykaty-da aýdyp geçeliň. Pygamberimiziň (sallallahu aleýhi wesellem) mübärek enelerimiz bilen maşgala gurmagynyň netijesinde öň biri-biri bilen duşman maşgalalar, nijeme tire-taýpalar dost bolýar. Bu garyndaşlygyň saýasynda Onuň (sallallahu aleýhi wesellem) iň ganym ýagylary hem wagtyň geçmegi bilen yslam dinine girýär. Bu bolsa Resulallanyň (sallallahu aleýhi wesellem) özüne garşy çykýan kişileriniň başyna ýetmek pikiriniň asla ýokdugyny, tersine, olardaky duşmançylyk düşünjesini ýok etmegi, şol wagta çenli gahar-gazabyň, ýigrenjiň ýesiri bolan ýüreklere mähir, merhemet tohumlaryny ekmegi maksat edinendigini görkezýär. Netijede şol maksat durmuşa geçen hakykat bolup, pygamberleriň Soltany (sallallahu aleýhi wesellem) ugruny tapyp bolmajak adamyň, hötdesinden gelip bolmajak kynçylygyň ýokdugyny iş ýüzünde görkezipdir.
[1] Ser. «Kehf» süresi, 18/6; «Şuara» süresi, 26/3.
